---

Wystawa czasowa w Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku, prezentowana od 30 września do 14 grudnia 2005 r. Zawierała unikalne grafiki Rembrandta van Rijn – 273 akwaforty, które stanowią nieomal kompletny dorobek XVII- wiecznego mistrza.

---

Rembrandt Hermensz van Rijn urodził się w Lrjdzie w 1606 roku, zmarł w amsterdamie w roku 1669. Malarstwa uczył się u Jacoba van Swanenburgha i pietera Lastmana, grafikę opanował w pracowni Jorisa van Vieta, który wkrótce stał się całkowicie oddanym jego wpływom współpracownikiem.

W długiej działalności Rembrandta wyróżnić można cztery etapy – młodość spędzoną w Lejdzie do 1631 roku; szczęśliwy okres w Amsterdamie do 1642 roku – małżeństwo z Saskią i urodziny syna Tytusa; okres dojrzałości twórczej do około roku 1656 i na koniec okres starości, kiedy powstawały jego najbardziej oryginalne dzieła.

Uprawiał twórczość malarską ale równolegle z nią powstawały liczne rysunki oraz grafiki, wykonywane z taką samą wirtuozerią. Zarówno w obrazach jak i rycinach uparcie dążył do wyrażenia za pomocą kreski i światła lirycznej ekspresji psychiki ludzkiej i przyrody. Jego wczesne ryciny świadczą o skłonności do malowniczych i realistycznych scen obyczajowych, później natomiast oddają już precyzyjnie stany emocjonalne. zwłaszcza po śmierci żony jego sztuka nabrała charakteru bardziej medytacyjnego i poważnego.

Do najwcześniejszych należą portrety najbliższych artyście osób oraz autoportrety, rytowane wielokrotnie przez całe życie. Portrety ludzi spoza kregu najbliższych wykonywane były zwykle na zamówienie. Wyrazem dążenia do nieskrepowanej obserwacji człowieka, jego cech fizycznych i życia wewnetrznego są liczne studia głów i postaci. Spożytkował je później w innych interesujących go tematach – w scenach biblijnych, staro- i nowotestamentowych. Mimo, że pewne sceny pojawiały się juz w dziełach innych mistrzów, Rembrandt potrafił je wzbogacic różnorodnościa postaci i realiów, niezwykłym światłem, które podkreślało całą złożoność i dramatyzm przedstawienia.

Innym tematem, ulubionym przez wszystkie lata działalności był pejzaż. piekne, świetnie zakomponowane i przesycone światłem krajobrazy okolic Amsterdamu świadcza o jego sztuce i zakresie poszukiwań twórczych.

O indywidualności sztuki rytowniczej Rembrandta zadecydowało przede wszystkim twórcze podejście do techniki graficznej – akwaforty. Uzupełniał ją sucha igłą, przecieraniem płyty pumeksem, pogłebianiem rytu rylcem, by uzyskać jak najlepszy efekt malarski, kształtować przestrzeń światłem.

Te inowacje, zwłaszcza w scenach nocnych, czy rozgrywających się w mrocznych pomieszczeniach, dają złudzenie całkowitego zatarcia kreski na rzecz walorów malarskich.

Od momentu powstania ryciny Rembrandta cieszyły się wielkim uznaniem i stały się inspiracją dla następnych pokoleń artystów.

„Dzieje płyt miedziorytniczych Rembrandta były niezwykłe. Sporządzone w połowie XVII wieku na przestrzeni kolejnych dwóch stuleci uległy w znacznej większości rozproszeniu lub – częściowemu lub całkowitemu – zniszczeniu. Niektóre z płyt dzięki uporowi dwóch XIX- wiecznych indywidualności francuskiego świata sztuki – rytownika i grafika Amanda Duranda oraz dyrektora Luwru Georgesa Duplessisa – zostały odnalezione, odrestaurowane lub odtworzone i mogły w ten sposób przetrwać aż do naszych czasów.

Ówcześnie istniejące płyty miedziorytnicze Rembrandta były tak zabrudzone i podrapane, że odtworzenie grafik graniczyło z niemo¿liwością. Durand mozolnie opracował specjalną technikę konserwacji i odtworzenia pierwotnego stanu. Udało się to zrobić w latach 1865-1867. Odbitki zrobione przez Amanda Duranda były wykonane na niezwykle wartościowym papierze czerpanym i jest to jedna z wielu przyczyn dla których uchodzą za nieprześcignione w swojej świetności i czystości.

Amand Durand odbił prace Rembrandta i umieścił je w kilku tekach. Do dzisiejszych czasów na świecie przetrwały w kompletach nienaruszonych (lub nieomal nienaruszonych) zaledwie 4 teki, z czego jedna znajduje się w muzeum w Luwrze. Teka, którą prezentowano na wystawie należała do znanego kolekcjonera z Europy Zachodniej, który zdecydował się po raz pierwszy udostępnić ją szerokiej publiczności.”

Joanna Mirecka

	Portret chłopca z profilu, 1641 r.
	Szkice sześciu głów kobiecych, m.in. portret Saskii, 1636 r.
	Śpiąca stara kobieta, ok. 1635-1637 r.
	Omval-pejzaż, 1645 r.
	Akt kobiety siedzącej na pagórku, około 1631 r.