W średniowieczu powszechne były proste, prostokątne trumny o przekroju poprzecznym / drewniane skrzynie pozbawione dekoracji. Od czasów nowożytnych obserwujemy zmianę formy na trapezową, z wiekiem zarówno płaskim, jak i wypukłym – w wieku umieszczano niekiedy przeszklony otwór czyniący zmarłego widocznym. Od wieku XVIII pojawiają się trumny o rozchylonych ściankach bocznych, nakrywane tzw. wysokim wiekiem. Skrzynie takie zbliżone były w przekroju do sześciokąta lub ośmiokąta. Boki często urozmaicano bogatym ornamentem (malowanym bądź żłobionym), profilowanymi listwami, antabami, obijano tkaniną (jedwabną, wełnianą) lub stosowano wszystkie te elementy zdobnicze równocześnie. Trumny te posiadały niekiedy podpory w postaci wałków, kulistych nóg, lwich łap bądź aniołów. Do zbijania skrzyń używano początkowo żelaznych gwoździ, z czasem zostały one zastąpione przez drewniane kołki, stosowano też łączenia na jaskółczy ogon. Na przestrzeni wieków trumny drewniane dominowały nad metalowymi (głównie cynowymi), zazwyczaj też w trumnie cynowej znajdowała się również skrzynia drewniana.

Deski do trumien starannie dobierano, nie mogły one posiadać zbyt wielu sęków przez które dusza zmarłego mogłaby się wydostać i nękać najbliższych. Wewnętrzne narożniki trumien pokrywano czasami dziegciem posiadającym właściwości uszczelniające, antyseptyczne i bakteriobójcze. Zabieg ten był bardzo praktyczny, pozwalał bowiem na odroczenie pogrzebu w oczekiwaniu na zaproszonych gości. W przypadku osób zamożnych ceremonię pogrzebową przeprowadzano niejednokrotnie po upływie zwyczajowych 3 / 5 dni, zaś uszczelnienie dziegciem trumny zabezpieczało przed wydostaniem się nieprzyjemnego zapachu i płynu z  rozkładającego się ciała. Działanie bakteriobójcze posiadały także wkładane do trumien zioła używane jako wypełnienie lnianych czy jedwabnych poszewek, poduszek i materacy. Do wyścielania dna używano drewnianych wiórów powstałych z heblowania trumny, trocin, siana i igliwia.

Do malowania trumien stosowano określone barwy (odmienne dla poszczególnych regionów i grup wiekowych). Trumny dziecięce malowano na żółto (Kaszuby), niebiesko i czerwono (Kujawy). Z kolei do przyozdabiania trumien osób dorosłych stosowano kolor brązowy/orzechowy (Kujawy), czarny (Kaszuby; dawne Siedleckie) lub malowano tylko czarny krzyż na wieku. Na zewnętrzne obicie trumienne używano drogich, czerwonych i bordowych tekstyliów takich jak: wzorzysty jedwabny adamaszek, gładki i błyszczący atłas, puszysty aksamit, jak i tych nieco tańszych wełnianych (Kujawy, Pomorze, Podlasie). Mosiężnych tapicerskich nitów używano zarówno w celach zdobniczych jak i informacyjnych. Na krótkich bokach trumny nabijano znaki IHS, monogramy maryjne, inicjały zmarłego, datę śmierci. Do przyozdobienia trumny malowanej używano zwykle więcej niż jednego koloru farby. Najpierw całą powierzchnię bielono, następnie malowano w jednym kolorze, po czym nanoszono dodatkowe elementy zdobnicze w postaci wici roślinnych, kwiatów, cętek, krzyży w kolorze kontrastowym do tła. Często pojawiało się zdobienie punktowe na krawędziach poszczególnych elementów trumny stanowiące imitację tapicerskich nitów.

W okresie nowożytnym zauważalne są pewne różnice w wyposażeniu grobowym zmarłego dziecka a osoby dorosłej. W malowanych trumnach osób dorosłych dominują ciemne barwy: brąz, czerń, a także czerwień. Bardzo rzadko spotyka się zdobienie w formie delikatnych wici roślinnych czy kwiatów, które z kolei są cechą charakterystyczną trumien dzieci i osób zmarłych bardzo młodo. Obijanie trumien tkaniną zdecydowanie częściej występuje w pochówkach dorosłych, zaś obicia trumien dziecięcych wykonywane były z jedwabnych, delikatnych, jasnych materiałów. Również ozdoby w postaci antab, nóg czy dookolnych listew zdecydowanie rzadziej występują w trumnach dziecięcych.

Na wygląd trumien wpływały także przepisy anty- zbytkowe. Rozpowszechnienie się trumien wysokich o wielokątnym przekroju poprzecznym, bogato zdobionych – znalazło odbicie w przepisach normatywnych XVII i XVIII wieku. Administracyjne zarządzenia anty-zbytkowe miały najprawdopodobniej bezpośredni wpływ na stosunkowo coraz mniejszą i zdecydowanie subtelniejszą sztukę zdobniczą.

Wystawa prezentuje bardzo różnorodne typy trumien:
- ponad stuletnie ocalałe egzemplarze pełniące funkcję ostatniego schronienia zmarłych
- XIX i XX-wieczne trumny egzekwialne używane podczas nabożeństwa w intencji osoby zmarłej
- modele popularne w wieku XX
- egzemplarze sporządzone specjalnie na potrzeby ekspozycji przez Zakład Stolarski Stanisława Mudryka z Fromborka: kopia osiemnastowiecznej barokowej trumny obitej materiałem i designerski projekt Williama Warrena.

Zgromadzone przykłady dają wyobrażenie o wzornictwie  obowiązującym od XVIII wieku po czasy współczesne. Większość zgromadzonych obiektów pochodzi z XIX i I połowy XX wieku dając przykład trumien drewnianych, malowanych – wytwarzanych zapewne w lokalnych warsztatach Prus Wschodnich oraz fabrycznych cynowych egzemplarzy, być może zakupionych poza regionem (podobne modele można znaleźć w europejskich katalogach ofertowych fabryk trumien w grupie wyjątkowo drogich zamówień).

Trumna stanowiła tylko jeden z akcesoriów „niezbędnych” w teatrze śmierci. Jej ekspozycji i podkreślaniu symbolicznej roli służyły:

Mary – rodzaj przenośnych noszy wspartych na nogach, na których ustawiano trumnę lub przenoszono zmarłego. Mary raczej nie zmieniały swojej formy w kolejnych stuleciach, najczęściej tworzyła je deska z wyodrębnionymi uchwytami lub rama ze szczeblami wsparta na podporach. Wystawa eksponuje mary pochodzące z XVIII, XIX i XX wieku, przeznaczone zarówno dla dorosłych jak i dzieci.

Katafalk - rodzaj podestu o kilku stopniach, na którym często na podstawach rzeźbiarskich (w formie lwów, gryfów, sokołów, łabędzi, orłów, feniksów) umieszczano trumnę. Całość dekorował niekiedy baldachim oraz rzeźby alegorii, figury aniołów i geniuszy, kolumny obwieszone herbami i orężem.

Castrum doloris – „obóz bólu” /  „obóz żalu” / „namiot żałobny” – znacznie bogatsza od katafalku struktura dekoracyjna, złożona z podwyższenia, kilku odrębnych kondygnacji, schodów i draperii; przypominająca niekiedy formą ołtarz.