wystawa czasowa z cyklu
Z dziejów astronomii

Wystawa udostępniana w Wieży Kopernika w lipcu i sierpniu 1999 r.
Eksponaty ze zbiorów Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku
i Biblioteki Gdańskiej PAN


Obserwacja HeweliuszaObserwacja Heweliusza

Księżyc zawsze fascynował obserwatorów i badaczy. Przypuszcza się,że pierwszą mapę Księżyca opracował w V wieku p.n.e. grecki filozof Anaksagoras. Jednak dopiero upowszechnienie lunety przez Galileusza i pierwsze obserwacje dokonane przez niego w 1610 r. dokonały przełomu w dziedzinie badania naszego naturalnego satelity.
Kontynuatorami jego badań byli K. Scheiner, A. Kirscher, J. Heweliusz, J.B. Riccioli, J.D. Cassini - później: J.G. Doppelmeier, T. Mayer, J.H. Schröter, J.H. Mödler i W. Beer a od końca XIX w. J. Schmidt.
Jan Heweliusz, zaliczany do wybitniejszych astronomów XVII-wiecznej Europy, swoją pierwszą dużą pracę pt. Selenographia sive Lunae Descriptio, wydaną w Gdańsku w 1647 r., w całości poświęcił Księżycowi.
Było to wybitne dzieło, które przyniosło Heweliuszowi zasłużony rozgłos i nie miało sobie równego przez następne półtora stulecia. Badania i obserwacje Księżyca prowadził także w latach późniejszych, publikując wyniki w formie listów do znanych astronomów - jak np. rozprawka o libracji Księżyca z 1654 r., wydana z piękną mapą i wykresem libracyjnym jako list do Ricciolego.
Janowi B. Ricciolemu zawdzięczamy obecnie stosowane nazwy kraterów i mórz księżycowych.
Księżyc wg Ricciolego i Heweliusza przedstawił na dwóch mapach wydanych w 1742 r. J.G. Doppelmeier.
Wystawę uzupełniają XIX-wieczne mapy pokazujące powierzchnię Księżyca i zasady jego ruchu wokół Ziemi.